Gefeliciteerd! Wat sprak de jury aan in jouw werk?
“Volgens mij laat ik zien dat je met een technische opleiding heel directe sociale impact kunt maken. Dat dat veel mensen aanspreekt, merken we ook als we bij Tover een vacature hebben. Alle sollicitanten willen met hun technische kennis iets betekenen voor de maatschappij.”
Had je die drang zelf ook toen je in 2002 als student industrieel ontwerpen begon in Delft?
“In mijn bachelor was ik vooral druk met windsurfen. Tijdens mijn PhD heb ik zelfs World Cup gevaren. Sport heeft altijd als een rode draad door mijn carrière gelopen. Ik heb adrenaline nodig om de beste versie van mezelf te zijn. Tijdens mijn master werd ik pas echt een fanatieke student. Achter alles wat ik leerde, kwam weer iets anders interessants vandaan. Toen ik op een windsurfkamp enthousiast vertelde over mijn afstudeeronderzoek over de ouderen van de toekomst, zei iemand: je móet mijn professor Erik Scherder (hoogleraar neuropsychologie op de Vrije Universiteit – red.) ontmoeten. Hij wilde iets ontwerpen om ouderen met dementie aan het bewegen te krijgen. Ik zei: dat kan ik wel!” (lacht) “Een spannend antwoord, want ik had nog geen idee.”
De Tovertafel is een zorginnovatie die spellen projecteert op de tafel of de grond. Deze spellen reageren op bewegingen van de gebruiker en hebben effect op fysiek, cognitief, sociaal en zintuigelijk niveau: zoals het doorbreken van apathie, stimuleren van beweging of het versterken van de relatie tussen zorgmedewerker en hun cliënten of bewoners.
Je ontwierp de Tovertafel specifiek voor ouderen met vergevorderde dementie. Waarom juist die doelgroep?
“Veel mensen met dementie zitten het grootste deel van de dag stil, waardoor ze nog sneller achteruitgaan. Door de dementie verliezen ze het vermogen tot initiatief. Hun brein is nog maar een fractie van wat het was. Fysiek kunnen ze vaak weinig meer. Kortom, een enorme ontwerpuitdaging. Perfect voor mij, want ik doe het liefst dingen waarvan ik zelf twijfel of ze wel gaan lukken. Dan ga ik áán.”
Inmiddels zijn er meer dan achtduizend Tovertafels in veertien landen. Waar brengt jouw fanatisme je over vijf jaar?
“Ik heb zoveel ideeën! Maar ik wil ook graag stappen maken met het bedrijf. Zo hebben we net de Tovertafel Pixie gelanceerd, een verrijdbare variant van de Tovertafel. We richten ons steeds meer op andere doelgroepen. Zo wordt de Tovertafel straks in Amerika ingezet op scholen waar kinderen met en zonder cognitieve beperking samen in de klas zitten.”
Bij Scherder, en bij TU-hoogleraar fysieke ergonomie Richard Goossens heb je je promotietraject doorlopen. Hoe kwam daar de Tovertafel uit?
“We experimenteerden onder andere met lichtprojecties op de tafel die aansprongen als bewoners in een tehuis hun kop koffie te lang lieten staan. Om te zorgen dat ze meer zouden drinken. Ze namen geen slok extra. Een mislukking, dacht ik. Tot ik een dame haar kopje opzij zag schuiven. Ze begon met die lichtjes te spelen. Toen dacht ik: daar moeten we wat mee. Dus zijn we spellen gaan testen met interactieve lichtprojecties. Een van de eerste was een klassieke strandbal die geprojecteerd op de tafel op je afkomt. Die geef je een klap en zo speel je ‘m de hele tafel over. Zelfs mensen met vergevorderde dementie doen daar aan mee, die beweging zit in hun spiergeheugen. Het doorbreekt hun apathie, maakt ze zelfs weer aan het lachen. Nog voor het einde van mijn promotie kreeg ik de kans om de Tovertafel op de markt te brengen. Ik was toen tegelijkertijd bezig met het bouwen van een bedrijf, het schrijven van een proefschrift én een windsurfcarrière. Allemaal vanuit Kaapstad waar ik woonde. Op de faculteit bekeken ze het met argusogen, maar dankzij alle hulp lukte het wel.”
Hester Anderiesen-Le Riche
1983
Geboren
2002-2009
Bachelor en master industrieel ontwerpen (TU Delft)
2009-2017
PhD klinische neuropsychologie (VU) en industrieel ontwerpen (TU Delft)
2015
Opichting Tover
2015
Lancering Tovertafel
2020
Lancering Tovertafel 2
2023
Lancering Tovertafel Pixie
De TU Delft reikt jaarlijks de prijs voor Alumnus van het Jaar uit aan oud-studenten die hun sporen hebben verdiend in de wereld van innovatie en onderzoek.