Quantumnetwerkbouwers Stephanie Wehner, Mariagrazia Iuliano, Carlo Delle Donne en Bart van der Vecht (vlnr).
© Studio Oostrum voor QuTech
verbinden
Het besturingssysteem QNodeOS verandert quantumnetwerken van een theoretisch concept in een bruikbare technologie. “Wij willen quantumnetwerktechnologie voor iedereen toegankelijk maken”, zegt prof.dr. Stephanie Wehner, hoogleraar quantum computer science bij Technische Natuurwetenschappen, directeur van de Quantum Internet Alliantie en hoofdauteur van de in maart in Nature verschenen publicatie ‘An operating system for executing applications on quantum network nodes’ . “Wij verbinden quantumcomputers en andere quantumapparaten met elkaar over een netwerk. En we hebben nu een besturingssysteem gemaakt waarmee je echt een programma kan draaien op zo’n netwerk.” Het systeem heet QNodeOS en vormt de schakel tussen programmeertalen als Python en de qubits van divers pluimage in quantumapparaten. Als demonstratie legden de onderzoekers een verbinding tussen quantumprocessoren in Innsbruck en in Delft.
Boom vol boeken
IO-student Romeo Veldhuis ontwierp de ‘Biebboom’, een minibibliotheek geïnspireerd op een boom. “Ik stelde me voor dat je boeken als ‘fruit’ uit een boom zou kunnen plukken.” Zijn winnende ontwerp uit een coronatijd-wedstrijd evolueerde van een eenvoudige schets naar een duurzame metalen constructie, bestand tegen orkaankracht. “De takken zijn van 5 millimeter dik metaal, voor de veiligheid is het belangrijk dat de constructie stevig en vandalismebestendig is.” Het proces kende uitdagingen, zoals waterdichte deurtjes die hij thuis onder de douche testte. Na drie jaar is zijn robuuste en esthetische kunstobject op de TU Delft-campus werkelijkheid geworden.
Romeo Veldhuis bij zijn biebboom op de campus.
© Carlo Faulquier
Wetenschappelijk namaakcongres
Nepcongressen, ook wel parasitaire conferenties genoemd, zijn een groeiende plaag in de wetenschap. In Boedapest vond zo’n ‘copycat-congres’ plaats, georganiseerd door congresorganisatie BITcongress. Onderzoekers betaalden duizenden euro’s voor een evenement dat inhoudelijk chaotisch en onsamenhangend bleek. Van neurowetenschap tot tandheelkunde – alles werd op een hoop gegooid. Uitnodigingen via vleierige e-mails misleidden wetenschappers, die vaak pas achteraf ontdekten dat het congres niets toevoegde aan hun vakgebied. M bedrijven proberen op deze manier geld uit de zakken van wetenschappers te kloppen.
Europese beurzen
Vier Delftse onderzoekers hebben in december een ERC Consolidator Grant van 2 miljoen euro ontvangen. Prof.dr. Oded Cats (CiTG) ontwikkelt duurzamere netwerken voor langeafstandsreizen. Prof.dr. Tatiana Filatova (TBM) onderzoekt de sociaaleconomische risico’s van klimaatrampen. Dr.ir. Liedewij Laan (TNW) bestudeert hoe cellen veerkrachtig blijven zonder essentiële eiwitten met mogelijke toepassingen voor kankertherapie. Prof.dr. Toeno van der Sar (TNW) ontwikkelt nieuwe technologie met magnetische golven voor draadloze communicatie. De ERC verdeelde dit jaar 678 miljoen euro onder 328 onderzoekers. Met deze consolidator grants kunnen de winnaars een eigen onderzoeksteam formeren.
Zelfrijdend vervoer
Het potentieel van zelfrijdende voortuigen is enorm, aldus TU-hoogleraar Dariu Gavrila (Mechanical Engineering): minder verkeersdoden, betaalbaarder transport en gemak voor reizigers. Maar obstakels, zoals tunnelradarstoringen, complexe stadsinfrastructuur en juridische dilemma’s (wie is aansprakelijk bij aanrijding of letsel?), vragen om slimme oplossingen. Innovaties uit Delft, zoals noodsystemen wanneer sensors falen en technieken tegen wagenziekte, laten zien dat Europa vooruitgang boekt. In het Robotics Lab van de TU Delft zetten onderzoekers cruciale stappen naar invoering van zelfrijdend transport.
Mario Garzon van Mechanical Engineering geeft een introductie bij TU Delfts testauto voor autonoom rijden.
© Thijs van Reeuwijk
© Thijs van Reeuwijk
TBM-professoren bij de opening academisch jaar 2024/2025.
Voor het eerst telt Nederland meer dan duizend vrouwelijke hoogleraren, goed voor 28,7 procent van het totaal. Ondanks een lichte stijging blijft de TU Delft met 18,9 procent hekkensluiter, blijkt uit de jaarlijkse monitor van het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren. In het huidige tempo kan het nog 40 jaar duren voordat Delft gendergelijkheid bereikt. Landelijk zijn universiteiten als Tilburg en de Open Universiteit koplopers, maar het LNVH waarschuwt dat geplande bezuinigingen gendergelijkheid en diversiteit verder kunnen vertragen. “We hebben nog een lange weg te gaan,” aldus UNL-voorzitter Caspar van de Berg.
Beter verlicht
TU-alumnus Luci Santema (27) maakt furore met het fietslampje Ziemi, dat fietsers opvallender maakt door hun benen te verlichten. Het idee ontstond tijdens haar studie Industrieel Ontwerpen, waar ze zich zorgen maakte over de veiligheid van fietskoeriers die vaak heel snel in het donker rijden. Inmiddels zijn er meer dan 40 duizend lampjes verkocht. Santema runt het bedrijf Ziemi samen met bedrijfskundige Douwe Korver, en verwacht de verkoop volgend jaar te verviervoudigen. Santema werkt inmiddels ook aan verlichting voor hardlopers en racefietsers, verder bouwend aan haar ‘Biomotion verlichting’.
De verlichting richt zich op de benen.
© Ziemi
© TU Delft
Echo
Award
Pravesha Ramsundersingh, masterstudent computer science and engineering en voormalig studentenraadslid, won eind november de Bèta Techniek Award tijdens de Echo Awards in Amsterdam. Ze kreeg de prijs voor het organiseren van een conferentie over sociale veiligheid, gericht op bewustwording en inclusie in het onderwijs. De jury prees haar inzet voor structurele verandering, zoals een gedragscode en verplichte diversiteitstrainingen voor onderwijsassistenten. De Echo Awards belonen studenten met een niet-westerse achtergrond die hun ervaringen omzetten in een positieve bijdrage aan de samenleving.
Bestuurswissel
TU Delft
Het college van bestuur van de TU Delft krijgt een volledige nieuwe samenstelling. Rector magnificus en voorzitter Tim van der Hagen treedt in januari 2026 terug, terwijl vice president operations Marien van der Meer in augustus 2025 vertrekt. De nieuwe collegevoorzitter zal geen dubbelrol meer vervullen met het rectoraat, zoals sinds 2018 het geval was. Hoewel sociale veiligheid een belangrijk aandachtspunt is, benadrukt de universiteit dat de bestuurswissel een strategische keuze is en niet direct voortkomt uit het kritische inspectierapport. Het nieuwe bestuursmodel moet meer focus bieden op zowel interne als externe uitdagingen binnen de universiteit.
Tim van der Hagen kreeg de ambtsketen bij de Dies in 2018 omgehangen door zijn voorganger Karel Luyben.
© Roy Borghouts
Zonnepanelen zorgen voor een steeds groter aandeel in de elektriciteitsproductie. Wat moet ermee gebeuren als ze aan hun eind komen? We staan aan het begin van een enorme afvalstroom die in 2050 aanzwelt tot 60 miljoen ton wereldwijd. Bij CiTG en EWI wordt hard gewerkt aan oplossingen. “Zonder recycling gaat een enorme hoeveelheid waardevolle materialen verloren,” stelt dr. Malte Vogt (EWI). Toch zijn verwerkingsfaciliteiten schaars, waardoor 90 procent van de panelen op de vuilstort belandt. De mix van technologieën om waardevolle grondstoffen efficiënt terug te winnen is complex. Het Europese Peacoc-programma ontwikkelt technieken om zonnepanelen te upcyclen en zo vrijwel alle materialen terug te winnen.
Onderzoeker schrijft thriller
Instrumentfysicus Chris Duif doet bij het Reactorinstituut Delft (RID) van alles met neutronen. Maar in de trein onderweg van en naar huis schreef hij een thriller over het Brusselse lab waar hij voorheen werkte: ‘Scheuren in de toekomst’.
Chris Duif, Scheuren in de toekomst, Uitgeverij Helmholtz & Verbier, 2025. Nederlands | Paperback | 9789083501666 | 656 pagina’s |
€ 25
Laga: Water & Bier
De documentaire Water & Bier biedt een exclusieve blik binnen de Delftse studentenroeivereniging Laga. Filmmaker Lisa Boerstra legde de mix van topsport en traditie vast, van diners in Harry Potter-stijl tot loodzware trainingen. “Je hele lichaam zegt: stop. Maar wij stoppen nóóit!”, roept een coach tijdens een selectietraining. Een ontroerend moment is roeister Willemijn Mulder die in tranen uitbarst bij haar Olympische selectie: ze wil haar roeimaatjes niet verlaten. “Dat is zo’n moment waarop je opeens snapt wat Laga voor iemand betekent”, aldus Boerstra. Water & Bier is terug te kijken op NPO Start via de bovenste qr-code hieronder.
Beeld uit de documentaire Water & Bier over Laga van Lisa Boerstra.
Woonzorgen
Delftse studenten maken zich zorgen over hun woonsituatie, blijkt uit een rapport op basis van een enquête onder 571 studenten. Ruim een derde van de respondenten meldt achterstallig onderhoud, waarbij bijna de helft van hen hun verhuurder een onvoldoende geeft voor het oplossen van de problemen. Ook de toekomst van studentenwoningen is onzeker; het complex Aan ’t Verlaat wordt binnenkort gesloopt en een kwart van de huurders vreest verkoop van hun woning door de verhuurder. De onderzoekers roepen de gemeente en woningcorporatie Duwo op om sneller onderhoud uit te voeren en de bouw van nieuwe studentenwoningen te stimuleren.
Studentenhuizen op de campus.
© Justyna Botor
INGRIJPENDE BEZUINIGINGEN
De TU Delft staat voor ingrijpende bezuinigingen: tot 79 miljoen euro per jaar vanaf 2028. Het college van bestuur (cvb) sluit daarbij gedwongen ontslagen niet uit. De financiële druk komt door verschillende factoren, zoals structureel stijgende personeelslasten door nieuwe regelgeving, toenemende materiële kosten door inflatie, stijgende energielasten als gevolg van geopolitieke ontwikkelingen en hogere onderhoudskosten voor vastgoed. Tegelijkertijd dreigt een verdere krimp van de overheidsinkomsten door nieuw overheidsbeleid. Op 24 april legden Delftse studenten en medewerkers hun werk en studie neer. Ze namen deel aan een landelijke estafettestaking tegen de overheidsbezuinigingen.
© TU Delft
Drone
verslaat mens
Voor het eerst heeft een volledig autonome drone menselijke tegenstanders verslagen in een officiële dronerace in Abu Dhabi. Een team van studenten en onderzoekers van het MAVLab liet niet alleen 13 andere AI-teams achter zich, maar ook professionele menselijke piloten. De Delftse drone vloog op basis van kunstmatige intelligentie, met slechts één vooruitkijkende camera als input. Dat is vergelijkbaar met het zicht van menselijke FPV (first-person view) piloten. Het kampioenschap had als doel om de grenzen van ‘fysieke AI’ te verkennen, door drones te laten presteren onder zware omstandigheden met minimale hardware.
Freek Pols doet een demonstratieproef op de TU Delft Education Day
© Thijs van Reeuwijk